11 Ekim 2016 Salı

Patara Antik Kenti


Patara Antik Kenti Kalkan' ı geçtikten sonra solda kalıyor.
Patara Antik Kenti Konum

Sahile ulaşmak için aracınızı ücretsiz otoparka bırakıp yaklaşık 150-200 metre aşağıdaki fotoğrafta görülen yaya yolunu kullanmanız gerekiyor. Umarım bu hep böyle kalır da sahilin dibine kadar betonlaşma gerçekleşmez.
Anayoldan Patara' ya doğru ilerlerken ufak pansiyonlar ve şirin bahçeleri ile Ovagelemiş köyü artık turizmin bir parçası olmuş. 
 
Sahile Ulaşım Yaya Yolu
Patara kumsalı aynı zamanda Caretta Caretta kaplumbağalarının üreme yerlerinden biri ve bu özelliği ile korunması da o derece önemli.
Caretta Carettalar için uyarı levhası
Sahile ulaştığınızda harika bir plaj sizi karşılıyor. Kumsal oldukça geniş. Birkaç kafe/beach tarzı tesis mevcut ama siz kendi şemsiyenizi vs. de götürebilirsiniz. Okuduğum kaynaklarda plaj uzunluğunun 18. km olduğu belirtiliyordu. Diğer taraftan Türk Filmlerindeki çöl sahnelerinin bazıları da burada çekilmiş. Kumu o kadar ince ve yumuşak ki gerçekten de çöl kumunu andırıyor.
Plaj kısmı çok kalabalık değildi ama 18 km.' lik plaj ne kadar kalabalıklaşabilir o da ayrı konu...
Patara Plajı - 1
Patara Plajı - 2
Patara Plajı - 3
Sahilden iç tarafta kalan Patara Antik Kenti kalıntıları geniş bir alana yayılmış olmakla beraber merkez diyebileceğimiz kısma Müzekart ile giriliyor. Normalde giriş ücreti 25 TL/kişi.
 
TARİHÇE
(Girişteki ziyaretçi bilgilendirme panosuna göre alıntı)
Patara, Antalya-Muğla il sınırlarını çizen Eşen Çayı' nın doğusunda, Kaş İlçesine bağlı Gelemiş Köyü sınırları içerisinde konumlanır. Batı Likya' nın Dünya' ya açılan kapısı olan kent, karaya doğru 2 km. giren bir halicin iki yanında yapılanmıştır.
 
 

Patara Antik Kenti Yerleşim Planı
Patara' yı kuran Likyalılar, Tremilae ya da Termilae adıyla bugünkü Dirmil' de (Burdur) yurtlanmışlardır.; Heredot' un dediği gibi Girit' ten gelmemişlerdir (İlginç!). Ülkelerine kendiözgün dillerinde Trmis, kendilerine de Likyalı anlamında Trmili derlerdi ve Anadolu' nun bilinen en eski dillerinden Luvice' ye akraba yerli bir dil konuşurlardı. Patara' da el geçen arkeolojik bulgularla kentin tarihi Erken Tunç Çağı' na inmektedir. Kentin adının geçtiği en erken yazılı belge ise Yalburt' taki M.Ö. 13. yüzyıla tarihlenen kaynak tapınağının Luvice Hiyeroglif yazıtıdır. Burada Büyük Hitit Kralı IV. Tuthaliya, Lukka Ülkesi' ndeki seferlerini anlatmakta ve Patar Dağı önünde adaklar ve armağanlar sunduğunu, steller diktiğini ve kutsal mekanlar yaptığını söylemektedir.
Tepecik' te ele geçen mimari ve seramik buluntuların M.Ö. 10.-7. Yüzyıl arasındaki terihleriyle, Patara Hitit Lukkası' ndan Homeros Likyası' na kesintisiz geçmiştir. Kent M.Ö. 540 dolaylarında Karia üzerinden gelen Pers Komutan Harpagos' la Perslere, M.Ö. 516-515 yılında Sardes' teki "Birinci Satrablığa" bağlanmış, M.Ö. 469-468 Eurymedon Deniz Savaşı' ndan sonra Attika-Delos Deniz Birliği' ne katılmıştır. Patara Beylerinden I. Vekhssere M.Ö. 450-430 ve 425 tarihlerinde ve II. Vekhssere ise M.Ö. 430-420 ve 410-400 tarihlerinde sikke bastırmışlardır.
Kent M.Ö. 334-333' te Büyük İskender' e kapılarını açmış, Ptolemaios Philadelphos' la M.Ö. 231 Korupedion Savaşı sonrasında Mısır egemenliğine geçerek yaklaşık yüz yıl boyunca bu kralın eşi Arsinoe' nin adını almıştır. M.Ö. 197' de başlayan Seleukoslar egemenliği, Romalılar' a karşı kaybedilen Magnesia Savaşı' nın ardından M.Ö. 189-188 yılında imzalanan Apameia Antlaşması' na kadar sürmüştür. Romalılar tarafından bağlaşığı Rodos' un yönetimine bırakılmayı içine sindiremeyen Likyalıların dirençle sürdürdüğü özgürlük mücadelesi, M.Ö. 168-167' de amacına ulaşmış; Likya Birliği' nin kurulmasıyla Roma Senatosu Likya' nın bağımsızlığını tanımıştır. Livius' un "Caput Gentis Lyciae=Likya Soyunun Başı" olarak tanımladığı Patara' da Likya' nın başkenti olmuştur. Stratejik önemdeki limanı, Patara' yı M.Ö. 1. yüzyılda Mithridates Eupator, Sulla, Caesar ve Brutus gibi isimlerin başında olduğu gelişmelerin içine çekmiştir.
M.S. 43' de Likya, İmparator Claudius' un emriyle bir Roma Eyaleti' ne dönüştürülür. Hem bu yeni Likya Eyaleti' nin hem de M.S. 74 yılında İmparator Vespasianus tarafından oluşturulan "Lycia et Pamphylia" çifte eyaletinin başkenti de Patara' dır. Pax Romana sürecinde Pataralılar M.S. 131 yılında İmparator Hadrianus ve karısı Sabina' yı ağırlar. Ticaret ve Apollon kehanetiyle gelen yüksek yaşam düzeyi ile Patara, Likya' nın en büyük ve zengin kentlerinden biri olur. Konstantinopolis merkezli Doğu Roma' nın (Bizans) temellerini atan Konstantinus zamanında (M.S. 312-337) Likya Pamfilya' dan ayrılır, yeniden tek eyalet haline getirilir.
Patara özellikle limanıyla yeni imparatorluk başkenti Konstantinopolis' ten Doğu Akdeniz' e uzanan Ege deniz yolu üzerindeki vazgeçilmezliğini sürdürür. Kent, Patara Piskoposu iken 20 Haziran 312' de Ortodoks dünyasının çok önemsediği dramatik bir ölümle burada din şehidi mertebesine erişen Likya' nın ilk piskoposu Aziz Methodius ve M.S. 4 yüzyılda burada doğan, yetişen ve tüm dinsel öğretisini Patara' da geliştiren çağdaş dünyanın Noel Babası Aziz Nikolaos ile Hristiyanlık tarihinde çok ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. M.s. 381 Konstantinopolis Konsili' nde Likya' yı temsil eden Pataralı Piskopos II. Eudemos' un mezarı ve kilisesi de bu kentte yer alır. M.S. 541' deki veba salgını nüfusun azalmasına yol açmış; M.S. 7. ve 8. yüzyıllarda süreklileşen Arap akınları nedeniyle halk Dağlık Likya' ya çekilmeye başlamıştır. Yine de kent M.S. 10. yüzyılda hala Doğu Roma İmparatorluğu' nun deniz üssüdür. Patara M.S. 12. yüzyılda, limanın güneyindeki düzlüğü kuşatan kalın bir surla kendi içine kapanmış bir Ortaçağ liman köyüne dönüşür. M.S. 1140 yılında, İzlandalı Hacıu Nicholas von Pvera, Aziz Nikolaoss Ruhban Okulu' nu ziyaret ettiğini anlatır. M.S. 1176 Myriokephalon (Miryakefalon) Savaşı ile Likya' da yoğun biçimde Türkleşme ve İslamlaşma sürecinin içindedir. Bu dönem kentte şimdilik küçük bir hamam ve surlardaki onarımlarla temsil edilir. Patara' dan son haber M.S. 1478 tarihlidir. Cem Sultan buraya o yıl, babası Fatih Sultan Mehmet' in buyruğu üzerine Rodoslularla bir anlaşma yapmak için gelmiştir.
Eşen Çayı' nın taşıdığı kumlar en geç M.S. 16. yüzyıldan itibaren liman ağzını ufak tefek teknelere bile geçit vermeyecek biçimde doldurmuş; doğuşunu borçlu olduğu liman denize kapanınca ve bir iç göle dönüşünce Patara Kenti' nin kapıları da tarihe kapanmıştır.

Patara' daki bilimsel kazılar 1988 yılında Prof. Dr. Fahri IŞIK tarafından başlatılmıştır.

Tiyatro ve Sağda Meclis Binası
Tiyatro
Sahne Arkasından Tiyatro
Meclis Binası' nın  sol kısmında kazı çalışmaları Haziran 2016 itibarı ile fiilen devam etmekteydi.

 
Meclis Binası Sol Tarafı Kazı Alanı

Eşme Çayının Doldurduğu Bölge

Tepecik Bey Sarayı

Bina Kalıntıları - 1

Bina Kalıntıları - 2

Küçük Hamam Bilgilendirme Levhası

Zeytin Ağacı

Sur Yapısı (Sanırım)

Uzaktan Merkez Hamamı

Kertenkele
Ana Cadde iki taraflı sütunlar ve taş döşemesi ile Phaselis' i andırıyor. Burada yazıtlar Phaselis gibi ana caddenin iki tarafında değil Meclis Binası' nın önüne  yerleştirilmiş. Sanırım doğru olan ana caddenin iki tarafında bulunması. Çünkü Phaseliste yazıt kaideleri sanki orijinal yerlerinde gibiydi.
Ana Cadde - 1
Ana Caddenin limana yakın kısmı su ve balçık altında kalmış.
Ana Cadde - 2
Ana Cadde mevcut durumda  aşağıdaki  balçıklı ufak gölette son buluyor.
Ana Cadde - 3

Ana Cadde Bitiş Kısmı

Merkez Hamamı Bilgilendirme Levhası

Merkez Hamamı

Nerovespasianus Hamamı Bilgilendirme Levhası

Nerovespasianus Hamamı
 Likya Birliği' ni oluşturan kentlerin toplantıları Patara' daki Meclis Binasında yapılmaktaymış ve Patara' nın üç oy hakkı bulunmaktaymış.
 

Meclis Binası


Meclis Binası - 1
Meclis Binası - 2

 


Likya Birliği Meclis Binası Bilgileri

 
Meclis Binasının girişinde ve sahnenin iki, tarafından kemerli yapı ile platformda sonlanan geniş ve yüksek tavanlı holler mevcut. Sanırım meclis kulisi dedikleri yerler de burası.

Kulisten Toplantı Kısmına Giriş (Aynısı karşıda)
 
Meclis üyelerinin oturacağı yerler tıpkı antik tiyatrolar gibi basamaklı dizayn edilmiş. Günümüzde gerek ülke parlamentoları, gerek BM gibi yerlerde genelde başkanlar görünürlük açısında yüksekte olur. Bu binada ise görünürlük yine sağlanmış ama aşağıdalar. Bu eleştiri değil, sadece yöntemdeki değişiklik ilginç geldi.

Oturma Kısmı
 
Bina içinde yer alan zemindeki taş döşemenin korunması ve görülebilmesi için cam bir platform yapılmış ki gayet de iyi olmuş.


Meclis Binası İç Zemini


Meclis Binası restorasyonu 2008-2011 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yaptırılmış. Meclis' in tarihi özelliğinin yanında aynı işlevi gören bu binanın restorasyonunu üstlenmesi güzel olmuş. Binanın restore edildiği doğal olarak oldukça belli olmakla birlikte restore edilen kısımları yok saydığınızda binadan öte kafamızda canlanmayacak bir taş yığını kalacağı da aşikar. Yine de restorasyonda uzmanı olmasam da binaya ait taşların kullanıldığı, yeni taşların ise orijinalleri ile aynı özellikte olduğunu görmek güzel. Yani iyi bir çalışma olmuş bence.
Üye/Dinleyici Sıralarından Sahne

Üye/Dinleyici Sıraları

Restore Edilen Kısımlara Örnek

Meclis Yanı Kazı Alanı

Meclis Binasından Ana Cadde ve Hamamlar
 
Meclis Binası Giriş Kısmı ve Yazıtlar

Hamamlar Tarafından Tiyatro ve Meclis Binası

Bazilika Bilgilendirme Tabelası


Bazilika Kalıntıları

Mettius Modestus Takı Bilgilendirme Levhası

Mettius Modestus Takı - 1

Mettius Modestus Takı - 2

Likya Usulü Mezar - 1

Likya Usulü Mezar - 2

Likya Usulü Mezar - 3
Likya Usulü Mezar - 4

Şehrin Çıkış Tarafında Mezarlar - 1

Şehrin Çıkış Tarafında Mezarlar - 2

Ovagelemiş Köyünden Çıkış

Bumerang - Yazarkafe

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder